Punakawan yaitu tokoh pewayangan yang merupakan sosok-sosok pengasuh dari Pandhawa (Punthadewa, Werkudara, Janaka, Nakula dan Sadewa).
Nama-nama Punakawan :
1. Semar
2. Gareng (Anak pertama Semar)
3. Petruk (Anak kedua Semar)
4. Bagong (Anak ketiga Semar)
Ciri-ciri Punakawan.
1. Ciri-ciri Semar
– Jari telunjuk menuding
– Mata menyipit
– Tubuh gemuk
2. Ciri-ciri Gareng
– Cacat kaki
– Cacat tangan
– Cacat mata
3. Ciri-ciri Petruk
– Tubuh tinggi
– Tangan panjang
– Hidung mancung panjang
– Langsing
4. Ciri-ciri Bagong
– Bertubuh gemuk
– Bertubuh bulat
– Bermata lebar
– Bibir tebal / memble.
Sifat-sifat Punakawan.
1. Sifat-sifat Semar
– Rendah hati
– Jujur
– Mengasihi sesama
– Tidak sombong
2. Sifat-sifat Gareng
– Tidak pandai bicara
– Lucu / homoris
3. Sifat-sifat Petruk
– Pandai berbicara
– Lucu / humoris
– Cerdas
– Pemberani
4. Sifat-sifat Bagong
– Suka bercanda
– Suka berlagak bodoh
– Sederhana
– Sabar
– Lugu
Nama Lain Punakawan
1. Nama Lain Semar
– Sang Hyang Ismaya
– Baranaya
2. Nama Lain Gareng
– Pancalpamor
– Pegatwaja
– Cakrawangsa
– Pandhu Pragolamanik
– Bambang Jati pitutur
3. Nama Lain Petruk
– Kyai Supatra
– Kanthong bolong
– Surajenggala
– Kebodebleng
– Dublajaya
4. Nama Lain Bagong
– Bawor
– Cepot
– Carub
– Astrajingga
– Antolgati
– Pojok Kethokol
Gambar-gambar Punakawan :
1. Gambar Semar
2. Gambar Gareng
3. Gambar Petruk
4. Gambar Bagong
